«میشل فوکو اندیشمند فرامدرن فرانسوی،

ر میان رهیافتهای مختلف در مطالعه انقلاب اسلامی، رهیافت فرهنگی از نمونه‏های برجسته بوده و در اغلب نظریات مطرح شده پیرامون انقلاب اسلامی اندیشمندان مختلف، با رویکردی فرهنگی این انقلاب و ماهیت آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‏اند. در میان فهرست اندیشمندانی که با رویکردی فرهنگی به انقلاب اسلامی نگریسته و تحلیل خود پیرامون این انقلاب را بر پایه بنیادهای فرهنگی استوار کرده‏اند؛ نام «میشل فوکو»(2) اندیشمند فرامدرن فرانسوی، بیش از دیگران به چشم می‏خورد. آنچه از مجموعه دست‏نوشته‏های وی درباره انقلاب اسلامی استنباط می‏شود اینکه او در تحلیل انقلاب ایران، ضمن جستجوی ویژگیهای یک جنبش فرامدرن در این انقلاب، به تجزیه و تحلیل ابعاد فرهنگی، در قالب ایده تلفیق معنویت‏گرایی در سیاست و بازشناسی و بازیابی چهره چهارم قدرت در سیمای آموزه‏ها و مؤلفه‏های دین اسلام و مذهب شیعه می‏پردازد. در اندیشه فوکو این قدرت نرم‏افزاری است که در مقابل چهره سخت‏افزاری آن صف‏آرایی کرده و منجر به پیروزی انقلاب اسلامی می‏گردد. در این مقاله، ابعاد گوناگون تحلیل فوکو از مفهوم قدرت و بروز چهره چهارم آن در جریان انقلاب اسلامی، مورد بررسی قرار می‏گیرد.